Yeniçağ Gazetesi: Depremzede ‘iş bilir’ iktidarın mağduru!
Yeniçağ Gazetesi’nin bugünkü manşeti…
Gazetemizi okumak için tıklayınız…
42 MİLYAR DOLAR ZELZELE VERGİSİ TOPRAĞA GÖMÜLDÜ
1999 zelzelesinden sonra riskli yapıların yenilenmesi için uygulamaya konan ve vatandaşın kullandığı her türlü mal ve hizmetten kesilen zelzele vergisinden 25 yılda 42 milyar dolar toplandı. Bakan Mehmet Şimşek, 2011’deki Van sarsıntısı sonrası gündeme gelen ‘Deprem vergileri nerede?” sorusuna Duble yollara harcadık’ cevabını vermişti.
25 yılda zelzele vergisi ismi altında vatandaştan toplanan 42 milyar dolar zelzele vergisi, riskli yapıların yenilenmesinde kullanılmak yerine iktidar tarafından yere gömüldü. 17 Ağustos 1999 Marmara ve 12 Kasım 1999 Düzce sarsıntılarının akabinde 26 Kasım 1999 tarihinde yürürlüğe konulan 4481 sayılı maddeyle sarsıntı yaralarının sarılması için birtakım süreksiz vergiler getirildi. Bu süreksiz vergilerin en kıymetlisi kamuoyunda ‘Deprem Vergisi olarak isimlendirilen Özel İrtibat Vergisi (ÖİV) idi. 1999’dan bu yana 25 yıldaki OİV tahsilatı 2024 sonunda toplam 142 milyar 424 milyon TL’ye ulaştı. ANKA’dan Zülfikar Doğan’ın araştırmasına nazaran, şimdiki kurdan karşılığı 42 milyar dolar… 42 milyar dolarla zelzele riski olan tüm bölgelerin altyapısı güçlendirilebilir, riskli konutların tümü yenilenebilir, ek olarak 1 milyondan fazla sarsıntıya sağlam yeni konut, işyeri, okul, hastane vb. inşa edilebilirdi. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, 2011’deki Van sarsıntısı sonrası gündeme gelen Sarsıntı vergileri nerede?” sorusuna ‘Duble yollara harcadık’ karşılığını vermişti… Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat 2023 zelzele felaketi 11 vilayette tesirli oldu ve Türkiye’yi derinden sarstı. 53 bin 537 can kaybının yanında yerle bir olan vilayetlerin tekrar ayağa kaldırılması, yaraların sarılması için herkesten fedakârlık istendi.
Depremin akabinde Mart 2023’te zelzele harcamaları için Kurumlar Vergisi mükelleflerine yüzde 5 ek vergi getirilirken, kamuoyunda Sarsıntı Fonu’ olarak bilinen ‘Afet Yine İmar Fonu’ kuruldu. 2023 temmuzunda tekrar sarsıntıya harcanmak üzere ek Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV) yanında çeşitli vergilerde artışa gidilerek bütçeye yaklaşık 100 milyar liralık ek kaynak sağlandı. Cumhurbaşkanı Erdoğan zelzele felaketi sonrası 31 Mart 2023’te yaptığı açıklamada ‘319 bini bir yıl içinde olmak üzere toplam 650 bin konutun depremzede yurttaşlara teslim edileceğini vaat etmişti. Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın resmi dataları iki yılda bu vaadin üçte birin-den azının gerçekleştiğini gösteriyor. Bakanlık ve TOKİ sayılarına nazaran Ekim 2024 prestijiyle sarsıntı bölgesinde teslim edilen konut sayısı 101 bin 254 olurken 2024 sonunda 199 bin konutun teslimi hedefleniyor. 2025 yatırım programında yıl sonunda teslim edilecek konut sayısının 417 bine ulaşması öngörülüyor.
17 Ağustos 1999 Marmara ve 12 Kasım 1999 Düzce sarsıntılarının akabinde 26 Kasım 1999 tarihinde yürürlüğe konulan 4481 sayılı maddeyle zelzele yaralarının sarılması için kimi süreksiz vergiler getirildi. Bu süreksiz vergilerin en değerlisi kamuoyunda Zelzele Vergisi olarak isimlendirilen Özel İrtibat Vergisi (ÖİV) idi. 31 Aralık 2000’de sona ermek üzere 1 yıl için yürürlüğe konulan ÖIV, evvel 31 Aralık 2002’ye, sonra 31 Aralık 2003’e uzatıldı. AKP iktidara gelince 31 Temmuz 2004’te kalıcı hale getirildi. 25 yıldan bu yana cep ve sabit telefon faturaları, dijital platform abonelikleri, kablolu TV yayınları, internet hizmeti faturalarından yüzde 10 oranında ÖİV kesiliyor. 1999’dan bu yana 25 yıldaki ÖIV tahsilatı 2024 sonunda toplam 142 milyar 424 milyon TL’ye ulaştı. Şimdiki kurdan karşılığı 42 milyar dolar. ÖİV’de en yüksek tahsilat 37 milyar 550 milyon TL ile 2024’te gerçekleşti. 2025 bütçesindeki ÖİV maksadı 45 milyar 190 milyon TL.
