Yok olma tehlikesiyle karşı karşıya
Zamana yenik düşen mesleklerden olan kalaycılık, teknolojinin gelişmesiyle son demlerini yaşıyor. Vaktinde büyüklerin meskenlerinde eksik olmayan bakır tavalar, tencereler tozlu raflara kalkmaya devam ediyor. Bursa’da yaşayan 55 yaşındaki Yılmaz Erişen, babasından öğrendiği mesleğini 45 yıldır özveriyle sürdürüyor. Unutulmaya yüz tutmuş mesleğin son temsilcilerinden birisi olan Erişen, sabahın erken saatlerinde dükkânını açarak güne başlıyor. Müşterilerin getirdiği bakır kaplara ihtimamla ilgilenen Erişen’in kalayladığı materyaller, müşterilerinden takdir topluyor.
Mesleğini 45 yıldır devam ettirdiğini söyleyen Erişen, “Ben bu işe ilkokul 3. sınıfa giderken okuldan sonra dükkâna gelerek başladım, 8 yaşından beri bu işin içerisindeyim. Baba mesleğim, okulda dersimizi bitirip buraya çalışmaya geliyordum. Çalışmaya gelmeyince kızarlardı, “dükkânda iş var, siz burada oturuyorsunuz” derlerdi” biçiminde konuştu.
“MESLEK BİTME NOKTASINA GELDİ”
Yeni jenerasyonun bu çeşit el sanatlarına merakı olmadığını ve bu yüzden eleman yetişmediğini söyleyen Erişen, “Gençlerin bu çeşit işlerde merakı yok. Bizim vaktimizde ve bizden sonraki jenerasyonda merak vardı ancak şimdiki yeni jenerasyonda bu türlü bir merak ya da ilgi yok. Şimdiki gençler masa başı iş istiyorlar. Evvelce okullar bittiği vakit çocuklar gelirdi buraya ve “çırak lazım mı” diye sorarlardı. Artık ise ne gelen oluyor ne de giden. Kimse gelmiyor. Bu meslek bitme noktasına geldi, bizlerden diğer yapan yok” dedi.
“BU MESLEĞİ ÖLDÜRMEK İSTEMİYORUZ”
Elinden geldiğince mesleği yaşatmaya çalışacaklarını söyleyen Erişen, “Yeni bakır eserler üretiliyor, onlar sayesinde bizler de ayakta kalabiliyoruz. Bakır çaydanlıkların evvelden öteki modeli vardı, şu an ise daha farklı. Vatandaş özenip alıyor ve kalaya muhtaçlığı olduğu vakit getirip kalaylatıyor. Biz de bunlar sayesinde kendimizi döndürebiliyoruz. Kahvaltı yerleri, çay bahçeleri bakır tava ve çaydanlık getiriyor, bunlar sayesinde ayakta durmaya devam ediyoruz. Kolay değil, 45 yıldır yapıyoruz bu mesleği. İş olduğu sürece yapmaya çalışacağız. 70 yıllık dükkân burası. Bu mesleği öldürmek istemiyoruz ancak elimizden pek bir şey gelmiyor. Gözümüzün önünde erimeye devam ediyor” formunda konuştu.
“KALAY YANLIŞSIZ BİR HALDE YAPILMALI”
Bakırın yanlışsız kalaycılarda kalaylatılması gerektiğini söyleyen Erişen, “Bakırda pişen yemeği yedikten sonra kalan yemeği öteki bir kaba boşaltılması gerekiyor. İçerisinde durmamalı, zehirlemesinden değil, kalayın sağlam durması için yapılması lazım. Vatandaşlar, eserlerini sokakta geçen seyyar kalaycılara kalaylatıyorlar. Onlar kurşun ile kalayladığı için zehirlenme yapabiliyor. Bakır insanı zehirlemez, yalnızca kurşun ile yapılmayan hakikat bir biçimde kalay yapılması gerekiyor” diye konuştu.
