Zeytinyağında büyük tuzak! ‘Sağlığınızdan olmayın’
Türkiye, yüksek enflasyonla birlikte hileli besin enflasyonu da yaşıyor.
Tarım ve Orman Bakanlığı, sucuktan ete, peynirden çaya kadar daima taklit edilmiş ya da tağşişli (katkılı) eserlerin listesini yayımlıyor.
Son vakitlerde bunların ortasına zeytinyağı da katıldı.
Zeytinyağındaki hilenin nasıl anlaşılacağını, Balıkesir Edremit’te beş jenerasyondur ailesine ilişkin asırlık zeytinliklerde üretim yapan Lavinya Zeytinyağları’nın sahibi Gülistan Beste Acar ile konuştuk.
“Bizim Kaz Dağları’nın eteğinde, öbür gerçek üreticilerin ise Çanakkale’den Mardin’e kadar Ege, Akdeniz ve Güneydoğu’nun dört köşesinde elde ettiği bu yağın her damlası kadim topraklarımızın rahmetini simgeler. Hürmet duyulması gerekir,” diyen genç üretici, sorularımıza şu cevabı verdi:
KATKILI ZEYTİNYAĞI NASIL BELİRLENİR?
Tağşiş yapılmamış (başka yağ katılmamış) zeytinyağı almak için öncelikle, başta TARİŞ olmak üzere inceleme yapma yetkisi olan laboratuvarlardan alınan tahlil raporunu sunabilen firmalar tercih edilmeli.
Besin pahası yüksek olan soğuk sıkım ve sızma zeytinyağları için sahteciliğe karşı raporda bakılması gereken 5 analiz var:
Serbest yağ asidi oranı: Bu oran Türk Besin Kodeksi’nde 0.8 olarak belirlenmiş. Bu kıymetin altındaki her oran, yağın kalitesini gösterir.
Edremit yöresinde soğuk sıkım sızma zeytinyağında bu oran 0.2 ile 0.6 ortasındadır.
Sterol oranı: Kolesterolü düşüren, kalp sıhhatini koruyan yağdaki en kıymetli enzimdir. Besin Kodeksi’ne nazaran kaliteli bir zeytinyağında Sterol oranı 1000 ve üzeri olmalıdır. Kaz Dağları’ndan esen rüzgarla beslenen bu yöredeki eserlerde bu oran, kodekste belirlenen hududun yaklaşık iki katıdır.
Enitrodiol oranı: Bu enzimin oranını gösterir. 4.5’in altındaysa yağın kalitesinin ve saflığının göstergesi sayılır.
ECN 42 testi: Zeytinyağındaki karbon zinciri uzunluğunu tespit eden bir tahlildir. Besin Kodeksi’ne nazaran 0.2 pahasının altında olması gerekir. Üzerindeyse sahtecilik göstergesidir.
Stigmastadien tahlili: Besin Kodeksi bu pahası 0.05 olarak belirlemiştir. Üstündeki oranlar, yağın katkılı ya da makus işlendiğini gösterir.
SAĞLIK AÇISINDAN ANALİZDE BAKILMASI GEREKEN KALEMLER NEDİR?
İlk sırada Palmitoleik Asit oranı gelir. Bu asit kalbimizi (kardiyovasküler sistemi) dayanaklar, bağışıklığı güçlendirir, yaşlanmayı geciktirir.
İltihaba, mide ve bağırsak ülserlerine, kansere ve radyasyon tesirlerine karşı kollayıcıdır.
Gıda Kodeksi’ne nazaran kaliteli bir zeytinyağında bu oran 0.3 ile 3.5 ortasında olmalıdır. Edremit yağlarında bu oran 0.5 ile 2 ortasındadır.
Bunun dışında zeytinyağının büyük kısmını oluşturan Oleik Asit oranına bakılmalı. Bu, beyindeki ana Omega 9 yağ asididir.
Zeytinyağındaki Kampesterol, kolesterolle uğraş eder. Stigmastenol, hücre zarlarını korur. Siltosterol, kolesterol düzeyini düşürür. Brassicasterol ise kansere karşı kollayıcıdır.
KATKISIZ ZEYTİNYAĞININ YARARLARI NELERDİR?
Çok sayıda bilimsel araştırmanın ortak sonucu şudur: Zeytinyağı, kolesterol seviyelerini denetim etmeye yardımcı olur, kalp hastalığı riskini azaltır.
Damar sıhhatini güzelleştirir. Antioksidan özelliği sayesinde hücre hasarını azaltır; yaşlanmayı yavaşlatır, kanser hücrelerinin büyümesini engelleyip yayılmasını önleyebilir.
Vücuttaki iltihaplanmayı azaltmaya yardımcı olur. Sindirim sistemini destekleyip safra salgısını artırarak sindirimi kolaylaştırır.
Polifenolik bileşikler sayesinde gerilimi azaltır, beyin sıhhatini dayanaklar. Hatırlama, odaklanma ve düşünme maharetlerini güzelleştirir.
Ayrıca cilt üzerinde nemlendirici tesir gösterir. İçeriğinde A, D, E ve K vitaminleri bulunur. Yara güzelleşmesini takviyeler, güneş hasarını azaltır, akneye karşı tesirlidir.
